این روزها تمام صنایع با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبان هستندصنعت کاشی و سرامیک نیز از این قاعده مستثنا نبوده و رسوب کردن و دپوی محصولات تولیدی کارخانجات کاشی و سرامیک در انبارهای کارخانجات و نداشتن سرمایه در گردش و رکود ساختوساز از مهم‌ترین مشکلات این صنعت در حال حاضر است.
بر اساس گزارش‌های کارشناسان این صنعت و با توجه به بازدید و بررسی صورت گرفته و اطلاعات دریافت شده از کارخانجات کاشی مشخص شد که اکثر ماشین‌آلات مورد استفاده در تولید کاشی و سرامیک مستقر در کارخانجات مورد بازدید، وارداتی و ساخت خارج از کشور است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، اغلب ماشین‌آلات خارجی مورد استفاده در کارخانجات کاشی و سرامیک مشابه داخلی ندارد و بعضا نیز تولیدات داخلی از کیفیت و استاندارد لازم برخودار نیستند، لذا تولیدکنندگان نیز رغبتی به استفاده از آنها در واحد تولیدی خود ندارند.
از سوی دیگر، متاسفانه صنعتگران کشورمان در رابطه با تولید ماشین‌آلات مورد استفاده در صنعت کاشی و سرامیک ورود نکرده‌اند و هم‌اکنون سازنده قابلی که بتواند دستگاه‌های تولید کاشی و سرامیک را با کیفیت و استاندارد و قابل رقابت با مشابه خارجی تولید کند، نداریم.
با وجود صادرات محور بودن صنعت کاشی و سرامیک، اوضاع فعلی نشان می‌دهد که این صنعت معدنی در یک دوره رکود قرار دارد و دبیر انجمن کاشی و سرامیک ایران می‌گوید توسعه بیش از حد، صنایعی همچون کاشی، سرامیک و سیمان را اشباع کرده است. با توجه به اینکه بازار داخلی با بحران و رکود مواجه است تمام هم و غم تولیدکنندگان باید ورود به بازارهای صادراتی باشد.
البته ناگفته نماند مشتریانی که در بازارهای صادراتی حضور دارند به مساله تجارت و همچنین مسائل و مشکلات تولیدکنندگان به خوبی واقف هستند، بنابراین به راحتی می‌توانند از این قضیه سوءاستفاده کنند و سبب تخریب بازارهای صادراتی شوند.
برای تحرک بخشی به بازار صنعت کاشی و سرامیک کشور در گام نخست باید بخش صنعت ساختمان را با احیای بافت‌های فرسوده مناطق شهری و روستایی جانی دوباره بخشید و از رکود خارج کرد و در گام‌های دیگری باید سود بانکی را کاهش داد چرا که در بازارهای هدف با سود بانکی 27 درصد نمی‌توان با رقبا رقابت کرد و به عبارت ساده‌تر یکی از معضلات ایران در بازارهای هدف بالا بودن سود بانکی است.
افت ۵۰ درصدی صادرات کاشی و سرامیک
روح‌ا… مریدی، تولیدکننده و فروشنده کاشی و سرامیک
هم‌اکنون حدود ۳۰ درصد از تولیدکنندگان به دلیل مشکلات نقدینگی که درنتیجه شرایط اقتصاد تحریمی به آنها تحمیل شده، سعی در پایین آوردن هزینه تمام‌شده محصولات خود دارند که در این راستا با استفاده از مواد اولیه غیراستاندارد، زمینه افت کیفیت محصول را فراهم می‌کنند که این موضوع موجب از دست دادن بازارهای صادراتی نیز می‌شود.
ممکن است کیفیت پایین محصولات برخی از کارخانجات باعث کاهش رقابت و افت صادرات شود اما از آنجایی‌که بیش از ۸۰ درصد صادرات ایران به عراق بوده و هم‌اکنون درگیری‌های گروهک داعش، بخش عمران این کشور را تحت‌الشعاع خود قرار داده بنابراین طبیعی است که صادرات کاشی نیز تحت تاثیر این موضوع با کاهش چشمگیری مواجه شود به‌طوری‌که آمارها از افت ۵۰ درصدی صادرات در ۵ ماه ابتدایی سال نسبت به سال پیش خبر می‌دهند.
آینده صنعت پولساز کاشی و سرامیک نگران‌کننده است
محمد دین‌محمدی، کارشناس حوزه کاشی و سرامیک
با کاهش ساختوساز از اوایل سال گذشته و رشد 25درصدی احداث کارخانه‌های کاشی، سرامیک و چینی بهداشتی، وضعیت این صنعت پولساز درآینده نگران‌کننده است.
تنها داشتن مزیت نسبی در یک صنعت کافی نیست و مزیت رقابتی، عامل اصلی توسعه و افزایش صادرات محسوب می‌شود. همچنین حمایت بیشتر از صادرکنندگان ضرورت دارد. نبود هماهنگی میان نهادهای مربوط، مانعی بر سر راه صادرات محسوب می‌شود که با توجه به پیش‌بینی نشدن بازار مصرف همگام با رشد سریع این صنعت، باید مورد توجه خاص قرار گیرد.
صادرات کاشی در نگاه اول از آمار خوبی برخوردار است اما بخش نگران‌کننده این است که 95 درصد صادرات ما در حال حاضر به کشور عراق انجام می‌شود و این یک تهدید جدی است.
ما درواقع کاشی را به عراق صادر نمی‌کنیم بلکه عراق به خاطر مزیت‌هایی که واردات از ایران برای او دارد، کاشی را از ما خریداری می‌کند. کاشی و سرامیک کشور ما اکنون عملا به صورت ریالی به کشور عراق فروخته می‌شود و واردکنندگان عراقی هیچ تمایلی برای پرداخت وجه کاهشی به صورت ارزی ندارند. در چنین شرایطی بهتر است به بازارهایی مانند پاکستان، هند و آلمان که برای صادرات کشور ما بکر است، ورود کنیم.
راهکار رونق صنعت کاشی و سرامیک
محسن صالحی‌نیا، معاون امور صنایع وزیر صنعت، معدن و تجارت
بخش قابل‌توجهی از مشکلات واحدهای تولیدکننده کاشی و سرامیک ناشی از رکود بخش مسکن و ناتوانی واحدها برای صادرات است که ضرورت دارد در این حوزه نوسازی و ارتقای کیفیت انجام شده و همچنین به فکر جذب بازارهای خارجی و رونق صادرات بود. از سوی دیگر، بدون نوسازی و به‌روزرسانی ماشین‌آلات در برخی صنایع نمی‌توانیم انتظار رشد و توسعه از آنها داشته باشیم. نوسازی در صنایع می‌تواند ضمن کاهش هزینه‌های تولید، کیفیت محصولات را افزایش دهد و به بازاریابی و صادرات آنها کمک کند.
باید از ظرفیت‌های فضای پسابرجام برای تقویت صادرات کالاهای صنعتی کشور از جمله در زمینه کاشی و سرامیک و خودرو و قطعات آن استفاده کنیم، چراکه این موضوع بخش زیادی از مشکلات صنایع و همچنین بخش‌های قطعه‌ساز و خودروساز را برطرف می‌کند.
خبری از مشتری نیست
بهنام عزیز‌زاده، رئیس انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک
تشدید رکود مسکن در سال جاری باعث شده انبار کارخانجات پر از کالا باشد و در حال حاضر بیش از ۱۵۰ میلیون متر مربع کاشی و سرامیک در کارخانه‌ها دپو شده است.
این در حالیست که در شرایط رکود تاخیر یک ماهه در پرداخت حقوق کارگران امری طبیعی است و البته باید تاکید کنم خوشبختانه هنوز کارخانه‌های کاشی و سرامیک در پرداخت حقوق کارگران خود در ماه‌های پایانی سال به وضعیت بحرانی نرسیده‌اند.
این صنعت سهمی از تسهیلات 16 هزار میلیاردی دولت نداشت و در حالی که قرار بود با سیاست‌های دولت رونق به بازار برگردد اما متاسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده است. به نظر می‌رسد دولت هر تدبیر دیگری برای رونق بازار به کار گیرد آثار آن را باید در 4 ماهه آینده دید.
با تمام این تفاسیر باید اشاره شود که صنعت کاشی و سرامیک از لحاظ تکنولوژی فاصله‌ای با بهترین‌های دنیا ندارد و این صنعت به خطر وارداتی بودن تکنولوژی هم در کیفیت و هم در قیمت با بهترین‌های کاشی و سرامیک در دنیا فاصله چندانی ندارد و حتی وضعیت صادرات آن به گونه‌ای است که نقش عمده‌ای از تولیدات آن صادر می‌شود.
عراق عمده کشور خریدار محصولات ایرانی است و سال گذشته حدود یک سوم، معادل ۱۱۲ میلیون متر مربع از محصولات کاشی و سرامیک صادر شد که این نسبت در سال جاری نیز ثابت مانده است و با وجود این می‌توان گفت: به لحاظ کمی و قیمتی وضعیت صادرات در یک خط پیش می‌رود در حالی که از نظر کیفیت صادرات به این معنا که نسبت به رشد هزینه تولید در داخل، رشدی در بازار صادراتی نداشتیم. برای توسعه صادرات هنوز ترکش‌های تحریم در بدنه این صنعت به جا مانده است و محدودیت‌هایی در صادرات کاشی و سرامیک وجود دارد که برای گذر از آنها چشم به راه رسیدن آثار برجام هستیم، چرا که توان تولید، قیمت رقابتی و تکنولوژی لازم برای صادرات وجود دارد اما مشکل اصلی فروش است و در حال حاضر امکان ورود به بازارهای باثبات و بزرگ برای ما فراهم نیست.
به‌طور خلاصه می‌توان عنوان کرد که بازار داخلی در رکود کامل به سر می‌برد و کارخانه‌های تولیدی با کمتر از ۵۰ درصد خود فعالیت می‌کنند که عوامل آن را در دو مورد می‌توان جستجو کرد، اولی رکود در ساختوساز است و دومی موضوع توسعه بیش از حدی که در واحدهای صنعتی کاشی و سرامیک صورت گرفت و این صنعت را مانند صنعت سیمان اشباع کرد تا امروز ظرفیت ایجاد شده بسیار بیشتر از تقاضای داخلی و امکان صادراتی ما باشند. به‌طور کلی نسبت به بهبود وضعیت امیدواریم اما در شش ماهه دوم امسال اتفاق چندانی برای ایجاد تحرک در بازار کاشی و سرامیک نداشتیم.
صنعت کاشی، قدرت رقابت در عرصه بازارهای جهانی را ندارد
عباس شجاعی، کارشناس بازار
دولت طی هفت سال اخیر، تلاش کرده است با اتخاذ سیاست‌هایی چون بستن بازارهای داخلی و حمایت از تولیدکنندگان، صنعت کاشی را متحول سازد اما حتی جایگزین کردن مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات و تجهیزات نیز نتوانست صنعت کاشی ایران را در سطح سایر تولیدکنندگان جهانی مطرح کند و آنچه امروز به آن دست یافته‌ایم، این است که هنوز صنعت کاشی، قدرت رقابت در عرصه بازارهای جهانی را ندارد.
البته می‌توان ادعا کرد که توان تکنولوژیکی کشور در صنعت کاشی و سرامیک با کشورهای اروپایی برابری می‌کند و بعضی از شرکت‌های مهم و عمده تولیدکننده کاشی کشور سعی کرده‌اند همواره خود را به جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا مجهز کنند.
در این راستا مذاکراتی با کشورهایی مثل سوریه و لبنان نیز صورت گرفته است که تولیدکنندگان داخلی بتوانند ضمن انتقال تکنولوژی از کشورهای پیشرفته، تکنولوژی و تجهیزات موجود خود را نیز به این کشورها انتقال دهند. میزان تولید کاشی و سرامیک در کشور نزدیک به یک صد میلیون متر مربع در سال است و آمارها نشان می‌دهند که در بازار فعلی کشور، عرضه محصول بیشتر از تقاضا ست.
در موقعیت کنونی میزان سود و ارزش افزوده کاشی و سرامیکی که در داخل کشور تولید می‌شود در حدود ۴۰ درصد قیمت تمام شده آن است که ارزش افزوده مناسبی است ولی سودی که از صادرات این محصولات نصیب شرکت‌های تولیدکننده می‌شود بسیار کمتر و در حدود نصف سود داخلی آن است.
بدون دیدگاه